Aanvullende zorg

Eva Nouwen, adviseur jeugdhulp rond complexe ontwikkelingstrajecten bij Opgroeien, licht een aantal belangrijke begrippen toe.

Aanvullende zorg

“Dat is de ondersteuning die nodig is bij matig tot ernstige problemen, waarvoor een specifieke deskundigheid nodig is om gezinnen terug op weg te zetten. Dat kan zijn naar aanleiding van een handicap, een ontwikkelingsprobleem, specifieke opvoedingsvragen, een complexe thuissituatie,…”

Netwerken

“Ieder gezin is een samenspel van verschillende personen, elk met hun eigen noden. Soms verloopt dat soepel, soms is dat een complex gegeven. Zo’n gezinnen ondersteunen vraagt verschillende vormen van ondersteuning, en is quasi altijd maatwerk. Je hebt daarvoor samenwerking tussen verschillende partners en organisaties nodig. Dat beseffen we al een tijdje, en er wordt ook al veel meer op ingezet. We zien dat samenwerking in de praktijk niet altijd makkelijk te realiseren is. Er kruipt veel tijd in, en het doel van overleg is niet altijd even duidelijk.”

“We leren daaruit dat vandaag het ene netwerk het andere niet is, en dat we als overheid zuinig moeten zijn met het installeren van netwerken. Toch is het noodzakelijk om elkaar ook structureel in netwerken te vinden. Niet om nog meer te ‘praten over’ maar om net meer zorg en ondersteuning geïntegreerd te kunnen aanbieden. Zodat gezinnen de zorg die ze krijgen niet ervaren als 1+1=2, maar als 1+1=3. Omdat de samenwerking niet beperkt blijft tot afspreken wie wat doet, maar door samen beter te verknopen, op maat van het gezin.”

Sociaal ondernemerschap

“Netwerking betekent niet dat individuele organisaties niet meer belangrijk zullen zijn, integendeel. Het is niet de bedoeling dat netwerken superorganisaties zouden worden die alles in huis hebben. De kracht van netwerken zit immers ook in de kracht van de individuele organisaties. Organisaties zullen zich wel moeten openstellen om structureel met anderen samen te werken. Daarvoor is sociaal ondernemerschap cruciaal om die open samenwerking op een constructieve en effectieve manier aan te gaan. . Je hebt ook een overheid nodig die de veranderende rol van een organisatie in een netwerk op een betere manier stimuleert. Een open en gelijk speelveld zodat netwerken echt iets kunnen veranderen voor kinderen, jongeren en gezinnen.”

De ideale wereld

“De zoektocht naar meer gedeelde verantwoordelijkheid zie je al op verschillende plaatsen terugkomen. Ook in de residentiële hulpverlening. Leefgroepen waar kinderen en jongeren verblijven, over de sectoren heen, staan voor zeer gelijkaardige uitdagingen. Ondanks alle inspanningen van iedereen op de werkvloer, zien we dat organisaties soms afhaken in trajecten. Deze kinderen en jongeren worden vervolgens doorverwezen naar een andere vorm van hulp vanuit de idee: een nieuwe plaats, met nieuwe kansen. Maar even goed herhalen patronen zich, waarbij de hulpverlening opnieuw vastloopt. Op het congres getuigden Els, Lien en Benny over hoe ze in hun regio samen zoeken naar een gedeelde aanpak die die dynamiek van escalaties in de hulpverlening kan voorkomen. In nog twee andere 1 Gezin 1 Plan-werkingsgebieden maken ze een gelijkaardige oefening, om vanuit gedeelde verantwoordelijkheid een “ideale wereld” te creëren voor alle kinderen en jongeren die niet thuis kunnen wonen. Dat is niet altijd evident, maar we kijken samen wat we nodig hebben om die jongeren te ondersteunen. We laten hen en hun gezinnen niet los.”

Anders kijken naar verblijf

“Er zijn verschillende andere praktijken die op zoek gaan naar hoe we verblijf anders kunnen organiseren voor kinderen en jongeren die tijdelijk niet thuis kunnen wonen. OBC Espero stelt bijvoorbeeld de vraag hoe we vanuit de jeugdhulp ook fundamenteel aan de slag kunnen met de trauma’s van ouders. We weten dat die het opvoeden sterk kunnen bepalen, en het daagt de jeugdhulp uit om breder te kijken dan verblijf te organiseren voor kinderen en jongeren. We weten ook dat kinderen en jongeren niet altijd tot rust komen in een leefgroep. Actief aan de slag gaan met het leefklimaat  in een leefgroep leidt in heel veel organisaties tot kwaliteitsvollere zorg. En als de leefgroep echt geen deugd (meer) doet, zoeken we naar alternatieven. Zoals CANO Vlaanderen bijvoorbeeld, in hun Poule-project .”

PARKOUR

“Relationele continuïteit kan ook online. PARKOUR is daar een mooi voorbeeld van. PARKOUR wordt een veilig en transparant online platform, waar jongeren de regie krijgen.​ Jongeren vinden er informatie over zichzelf en over thema’s die hen bezighouden. Ze kunnen hun eigen levensverhaal schrijven en delen met hun steunfiguren en hulpverleners.​​ Zo versterken we jongeren om aan het stuur te zitten van hun eigen leven en hun traject in de dienst- of hulpverlening.​ Het richt zich op jongeren tussen 13 en 25 jaar, en op hun steunfiguren. Het platform is toegankelijk via een app op de smartphone of via het web. Dit moet leiden tot meer nabijheid en continuïteit in een ondersteuningstraject. Het is tegelijkertijd een hulpmiddel voor het netwerkgericht en oplossingsgericht werken.”

Meer lezen? Ga naar Opgroeien.be